شخصی علناً شعار داده بود : «مرگ بر پسر رضاخان» . این شعار در روزگاری که هنوز رضاخان از پسرش پررنگ تر بود ، بسیار داده می شد . منظور فاصله شهریور 1320 تا 28 مرداد 1332 است . این شعار به نوعی هم یادآوری از «رضاخان» بود و هم بد و بی راه گفتن به پسرش . شعاری نظیر «مرگ بر شاه» این خاصیت های دوگانه را نداشت .

بعد از 28 مرداد رفته رفته «رضاخان» فراموش و پسرش پررنگ و مشخص و بد و بی راه گفتن به این دومی –به طور اختصاصی و انحصاری- متداول شد ! از ویژگی های ایران این است که در طول تاریخ مردمش هرگز از جهت داشتن سوژه و موضوع برای مسخره کردن زمامداران به آنان دچار مضیقه نبوده اند! فقط مقدار و به اصطلاح «دوز» (DOSE) این موارد بر حسب مورد تغییر می کرده و معمولاً در مورد زمامداران یا بزرگان کنار رفته یا کنار گذاشته شده ، به صفر می رسیده است ! بگذریم این آقا را گرفتند و پس از تحقیقات مقدماتی که ، طبق معمول، حاوی انکار متهم بود نزد بازپرس بردند . باز هم انکار کرد . بازپرس که اگر اشتباه نکنم مرحوم «قاموس» بود (مطمئن نیستم، شاید هم «منصوری» بازپرس اهل کاشان بود که با اقدامات و تصمیماتش شایعه ترسو بودن کاشی ها را به چالش کشیده بود، که شاید بعداً گفته شود) . به هر حال بازپرس اینگونه استدلال کرده و تصمیم گرفته بود : صرفنظر از اینکه ادله اثباتیه در توجه اتهام به متهم کافی نیست زیرا تنها دلیل گزارش خبرچین شهربانی است که نام او هم محفوظ نگهداشته شده که گفته است شنیده متهم در جلسه تعدادی از اعضای حزب منحله توده (موسوم به «حوزه») گفته است «مرگ بر پسر رضاخان» ، که این اظهار توهین به مقام شامخ سلطنت، اعلیحضرت همایون شاهنشاه تلقی شده است و به این ترتیب مقوله عدم کفایت ادله مطرح می شود ، اتهام از نظر ماهوی نیز در حوزه تامل و تعمق است .

عبارت منتسبه به متهم که به منظور احراز سوء نیت و ارتکاب جرم باید اجزاء آن مورد توجه قرار گیرد چنین است : «مرگ بر پسر رضاخان» تجزیه و تحلیل این عبارت و دقت در منطوق و مفهوم آن منتج به نتایج زیر می شود : اولاً- محقق یست منظور از «رضاخان» اعلیحضرت فقید باشد . زیرا نام «رضا» کثیرالاستعمال و لقب «خان» نیز متداول و فراوان است . ثانیاً- با فرض اینکه منظور از این لفظ، اعلیحضرت فقید باشد، از آنجا که روانشاد اولاد متعدده داشته، بدون وجود قرائن موضحه ا صارفه می توان استنتاج کرد منظور قائل علیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی بوده است . به عبارت اخری در این حالت جرم ادعایی یعنی توهین به مقام شامخ سلطنت محقق نیست . مضافاً اینکه جرم توهین ساده نیز تحقق نیافته زیرا، به شرطی که تفصیل آن آمد مخاطبین این عبارت غیر معین و غیر قابل احصاء هستند و توجه این تعبیر به خاندان معظم سلطنت ، مستلزم آن است که فرض کنیم منظور قائل از «رضاخان» اعلیحضرت فقید بوده که بدیهی است در امور جزائی متهم کردن افراد با فرض و احتمال میسور نیست . ثالثاً- با فرض اینکه متهم این عبارات را عیناً بیان کرده باشد و با فرض اینکه منظور او از «رضاخان» افاده ام اعلیحضرت فقید باشد و با فرض اینکه از «پسر رضاخان» مشخصاً اعلیحضرت همایون شاهنشاه را در نظر داشته باشد (صرفنظر از اینکه چنین مفروضاتی [ در امر کیفری اصولاً مقبول نیست) عبارات متهم مشتمل بر نفرین است نه توهین . به عبارت اخری مستمع ا شنیدن تعبیر «مرگ بر . . . » این استنباط را ندارد که قائل قصد وهن [مخاطب را داشته ، بلکه این الفاظ عرفاً حاوی این معنی است که گوینده فردی را نفرین می کند و نفرین از لحاظ کیفری وصف مجرمانه ندارد . بنا به مراتب و صرفنظر از ضعف ادله اثباتیه قرار منع تعقیب متهم به لحاظ جرم نبودن عمل انتسابی صادر و اعلام می شود . . . شخصی علناً شعار داده بود : «مرگ بر پسر رضاخان» .

این شعار در روزگاری که هنوز رضاخان از پسرش پررنگ تر بود ، بسیار داده می شد . منظور فاصله شهریور 1320 تا 28 مرداد 1332 است . این شعار به نوعی هم یادآوری از «رضاخان» بود و هم بد و بی راه گفتن به پسرش . شعاری نظیر «مرگ بر شاه» این خاصیت های دوگانه را نداشت . بعد از 28 مرداد رفته رفته «رضاخان» فراموش و پسرش پررنگ و مشخص و بد و بی راه گفتن به این دومی –به طور اختصاصی و انحصاری- متداول شد ! از ویژگی های ایران این است که در طول تاریخ مردمش هرگز از جهت داشتن سوژه و موضوع برای مسخره کردن زمامداران به آنان دچار مضیقه نبوده اند! فقط مقدار و به اصطلاح «دوز» (DOSE) این موارد بر حسب مورد تغییر می کرده و معمولاً در مورد زمامداران یا بزرگان کنار رفته یا کنار گذاشته شده ، به صفر می رسیده است ! بگذریم این آقا را گرفتند و پس از تحقیقات مقدماتی که ، طبق معمول، حاوی انکار متهم بود نزد بازپرس بردند . باز هم انکار کرد .

بازپرس که اگر اشتباه نکنم مرحوم «قاموس» بود (مطمئن نیستم، شاید هم «منصوری» بازپرس اهل کاشان بود که با اقدامات و تصمیماتش شایعه ترسو بودن کاشی ها را به چالش کشیده بود، که شاید بعداً گفته شود) .

به هر حال بازپرس اینگونه استدلال کرده و تصمیم گرفته بود : صرفنظر از اینکه ادله اثباتیه در توجه اتهام به متهم کافی نیست زیرا تنها دلیل گزارش خبرچین شهربانی است که نام او هم محفوظ نگهداشته شده که گفته است شنیده متهم در جلسه تعدادی از اعضای حزب منحله توده (موسوم به «حوزه») گفته است «مرگ بر پسر رضاخان» ، که این اظهار توهین به مقام شامخ سلطنت، اعلیحضرت همایون شاهنشاه تلقی شده است و به این ترتیب مقوله عدم کفایت ادله مطرح می شود ، اتهام از نظر ماهوی نیز در حوزه تامل و تعمق است . عبارت منتسبه به متهم که به منظور احراز سوء نیت و ارتکاب جرم باید اجزاء آن مورد توجه قرار گیرد چنین است : «مرگ بر پسر رضاخان» تجزیه و تحلیل این عبارت و دقت در منطوق و مفهوم آن منتج به نتایج زیر می شود : اولاً- محقق نیست منظور از «رضاخان» اعلیحضرت فقید باشد . زیرا نام «رضا» کثیرالاستعمال و لقب «خان» نیز متداول و فراوان است . ثانیاً- با فرض اینکه منظور از این لفظ، اعلیحضرت فقید باشد، از آنجا که روانشاد

اولاد متعدده داشته، بدون وجود قرائن موضحه یا صارفه نمی توان استنتاج کرد منظور قائل علیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی بوده است . به عبارت اخری [14] در این حالت جرم ادعایی یعنی توهین به مقام شامخ سلطنت محقق نیست . مضافاً اینکه جرم توهین ساده نیز تحقق نیافته زیرا، به شرطی که تفصیل آن آمد مخاطبین این عبارت غیر معین و غیر قابل احصاء هستند و توجه این تعبیر به خاندان معظم سلطنت ، مستلزم آن است که فرض کنیم منظور قائل از «رضاخان» اعلیحضرت فقید بوده که بدیهی است در امور جزائی متهم کردن افراد با فرض و احتمال میسور نیست .

ثالثاً- با فرض اینکه متهم این عبارات را عیناً بیان کرده باشد و با فرض اینکه منظور او از «رضاخان» افاده نام اعلیحضرت فقید باشد و با فرض اینکه از «پسر رضاخان» مشخصاً اعلیحضرت همایون شاهنشاه را در نظر داشته باشد (صرفنظر از اینکه چنین مفروضاتدر امر کیفری اصولاً مقبول نیست) عبارات متهم مشتمل بر نفرین است نه توهین . به عبارت اخری مستمع ا شنیدن تعبیر «مرگ بر . . . »

این استنباط را ندارد که قائل قصد وهن مخاطب را داشته ، بلکه این الفاظ عرفاً حاوی این معنی است که گوینده فردی را نفرین می کند و نفرین از لحاظ کیفری وصف مجرمانه ندارد . بنا به مراتب و صرفنظر از ضعف ادله اثباتیه قرار منع تعقیب متهم به لحاظ جرم نبودن عمل انتسابی صادر و اعلام می شود . . .