با توجه به آنچه كه در ايران طي سال‌هاي اخير رخ داده است، بدیهی است که نمي‌توان مدعي شد ايران قهرمان رعايت حقوق بشر در ابعاد مختلف بوده است حال آن كه جمهوری اسلامی ایران مي‌تواند و بايد در رعايت حقوق بشر در ابعاد مختلف سرآمد شود. با مراجعه به متن اعلاميه‌ي جهاني حقوق بشر شاخص‌هاي مختلف حقوق بشر عبارتند از: آزادي و برابري همه افراد بشر، حق زندگي و امنيت شخصي، منع شكنجه و رفتارهاي ظالمانه، حق شناسايي در برابر قانون، حق رجوع به محاكم صالحه براي احقاق حق و برخورداري از محاكمه علني، منع بازداشت يا تبعيد خودسرانه، حق دفاع براي متهم، مصونيت امور خصوصي افراد در قبال تفتيش و تفحص، حق عبور آزاد از كشورها و حق انتخاب محل اقامت، حق پناهندگي در جرايم سياسي و عقيدتي، حق داشتن تابعيت، حق ازدواج مبتني بر رضايت طرفين، حق مالكيت فردي و اجتماعي، حق آزادي وجدان و مذهب، حق آزادي بيان و نشر افكار، حق آزادي اجتماعات و مشاركت در امور عمومي از طريق انتخابات آزاد، آزادي اشتغال و تساوي در اشتغال و مزد و تشكيل اتحاديه، حق استفاده از آموزش مطلوب براي همه. چون اين معاني كلي و عمومي بودند دو ميثاق به نام ميثاق بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و ميثاق بين‌المللي حقوق مدني و سياسي تصويب شد كه تفصيل موارد مندرج در اعلاميه جهاني حقوق بشر در آن ذكر شد. ايران از واضعان و امضا كنندگان اوليه اعلاميه‌ي جهاني حقوق بشر بود و در سال 1354 ميثاق بين‌المللي حقوق مدني و سياسي را امضا كرده است و مجموعه اين شاخص‌ها و مفاد اعتبار قوانين داخلي را دارد، بنابراين براي تشخيص اين كه آيا در جايي حقوق بشر رعايت مي‌شود يا خير بايد اجرا يا عدم اجراي دو ميثاق ذكر شده را با توجه به متن اعلاميه جهاني حقوق بشر در نظر گرفت. شاخص‌هاي حقوق بشر اصولي بين‌المللي است و جالب اين است كه چون در اجراي مفاد اعلاميه جهاني حقوق بشر تاخيرهايي وجود داشت و بعضا دولت‌هايي اين حقوق را مورد تجاوز قرار مي‌دادند در سال 1368 در تهران كنفرانسي برگزار شد و مجددا طي اعلاميه‌اي بر مفاد اعلاميه جهاني حقوق بشر و ميثاق‌هاي مورد اشاره تاكيد شد، البته اين امر نشان مي‌دهد در آن زمان موضع ايران چنان بود كه به هر تقدير مي‌توانستند اين كنفرانس را در تهران برگزار كنند. هرچند بعضي از نكاتي كه در اين كنفرانس اتفاق افتاد بيشتر به نظر مي‌رسد كه جنبه شوخي داشته باشد، ولي به هر حال مفاد اين كنفرانس در جهت تاكيد بر حقوق بشر بود، صرف نظر از اين كه ايران آنز‌مان تا چه اندازه واقعا حقوق بشر رعايت مي شد.
