وکلا معمولاً در همه نشست و برخاستهای خود و گفتگوهایشان با دیگران رعایت ادب و شأن حرفه را میکنند. بدیهی است در دادگاه باید رعایت ادب و آداب ده چندان باشد.
تذکر موارد زیر ، تأکید مؤکد است و شاید مفید باشد: 1همچنان که گفته شد لباس وکلا در دادگاه باید درخور شأن وکیل و شأن دادگاه باشد. در تهران پوشیدن ردای وکالت مرجح و قابل توصیه است.
2 در خطاب به اشخاص حاضر از الفاظ زیر استفاده میشود: الف – جناب آقای رئیس دادگاه. ریاست محترم دادگاه. مستشاران محترم. عالیجناب ریاست محترم. عالیجنابان مستشاران محترم. ب – جناب آقای / سرکار خانم نمایندۀ محترم دادستان. پ – همکار دانشمند وکیل محترم شاکی. همکار محترم وکیل محترم مدعی خصوصی. ث – شاکی محترم. اولیاء محترم دم. شکات محترم. – مرحوم... (اشاره به مقتول) – شاکیه محترمه (اشاره به شاکیه پرونده زنای به عنف). چ – گواه محترم – کارشناس محترم. به یاد داشته باشیم استفاده از نام و نام خانوادگی قضات یا نمایندۀ دادستان برای طرف خطاب قرار دادن ایشان مجاز نیست. همینطور به کار بردن لفظ «حاج آقا» که بسیار مرسوم است.
3- وکیل در دادگاه جنائی همواره ایستاده سخن میگوید.
4 -درست است که گاهی یک کلام طنزآمیز به موقع چند یا چندین برابر سخن جدی اثر دارد اما باید توجه داشته باشیم: الف – اصولاً دادگاه جای طنز و هزل نیست. ب – استفاده از طنز مؤثر – با توجه به خط بسیار نازکی که بین طنز و هزل وجود دارد – کار هر کسی نیست و محتاج ظرافت و تسلط بسیار است. بنابراین وکیل در دادگاه همواره جدی است، مگر اینکه از هنرمندانی باشد که در کاربرد طنز علمی مهارت خاص دارند.
5- «دادگاه» و «مقام قضائی» به طور مجرّد از دیدگاه ما قابل احترام است.
بنابراین اطلاعات و آگاهیهای شخصی ما درمورد افراد نباید بر رفتار رسمی ما تأثیرگذار باشد. اینگونه آگاهیهای شخصی ممکن است مبنا و سرآغازی برای بسیاری اقدامات در راستای پاکسازی محیط دادگستری و دادگاهها باشد، اما این هیچ ارتباطی با رفتاری که باید در مقابل دادگاه – صرفنظر از اطلاعات شخصی خود – داشته باشیم، ندارد.
کتاب هنر دفاع در دادگاهها- استراتژی و تاکتیک