آمادگی ذهنی وکلای جوان در ابتدای کار
بیشتر ما اولین روز ورود مان را به دانشکده حقوق فراموش می کنیم. روزی را که با زبان و ادبیاتی ناشناخته و تا حدّی عجیب ، روش جدیدی برای اندیشیدن و استدلال ( با کاربرد منطق و اصول فقه و قواعد فقه ) و کتاب هایی کاملاً متفاوت با آنچه تا آن زمان خوانده بودیم مواجه شدیم.
دانشجویان پزشکی هم وضع مشابهی دارند. مضافاً اینکه آنها تماس با بدن انسان را ، که محیط و زمینۀ اصلی کار ایشان است ، با تشریح اجساد مردگان آغاز می کنند.
بدن هایی که پزشکان آینده برای آنها کاری نمی توانند بکنند فقط از تشریح آنها چیزهایی می آموزند.
البته در این مورد اخیر هم ما وضع بهتری نداشتیم. هیچ پرونده در جریانی در اختیار ما نبود. حداکثر ممکن بود به تجزیه و تحلیل یک رأی وحدت رویه یا یک رأی اصراری هیأت عمومی دیوان عالی کشور بپردازیم. که حتی این هم همیشگی نبود. بیماری که به مطب پزشک وارد می شود و موکّلی که به دفتر وکیل مراجعه می کند ، همانند همان دانشجوی پزشکی یا حقوق است.
او در پی آن است که هر چه زودتر شفا یابد یا معضل حقوقی اش حل شود. ممکن است به آگاه شدن از کم و کیف بیماری یا وضعیت مسأله حقوقی اش علاقمند باشد اما اشتیاقی به شنیدن تجزیه و تحلیل موضوع از نظر علمی و فنی - آن هم با به کار گرفتن لغات و اصطلاحات تخصصی - ندارد.
از نظر کار ما ، این محدودیت ناشی از تفاوت حقوق پویا و زنده - که مسأله موکّل جزئی از آن است - با حقوق ایستا و نظری - که آموخته های ما در دانشکده حقوق مصداق آن است - باید بر طرف و منتفی شود. البته انصاف باید داد برخی از کار آموزان وکالت - به برکت وجود بعضی وکلای سرپرست - ( و نه همۀ آنها ) ، کم و بیش ، با وکالت واقعی و حقوق زنده آشنا می شوند.
به هر حال ، وکیل در وهله اوّل باید بر موانعی که در ذهن او وجود دارد و مانع درک متقابل او و موکّل می شود فائق آید و در مرحلۀ دوم عوايق و سد هایی را که « دنیای حقوق » در مسیر ارتباط او و موکلش ایجاد کرده است از میان بردارد.
